Ερωτηματολόγιο – Βουλή των Εφήβων
Εισαγωγικό σημείωμα.
Στα πλαίσια των δράσεων για το πρόγραμμα «Βουλή των Εφήβων-Βήματα Δημοκρατίας: Κάνοντας πράξη τη συμμετοχή» (2020-21), στο οποίο συμμετέχει και το σχολείο μας, και με αφορμή τον προβληματισμό της Θεματικής Ενότητας «Περιβάλλον και κοινωνικές ανισότητες» ετοιμάσαμε ένα ερωτηματολόγιο που συμπληρώθηκε διαδικτυακά με στόχο να καταγράψουμε βιώματα, στάσεις ή και ερμηνείες των μαθητών μας γύρω από το φαινόμενο της φτώχιας.
Η ανταπόκριση υπήρξε μεγάλη -τουλάχιστον στις ερωτήσεις κλειστού τύπου, απάντησε περίπου το 1/3 των μαθητών του σχολείου μας- ενώ μεγαλύτερη προθυμία έδειξαν τα κορίτσια. Μια πρώτη επεξεργασία των στοιχείων ταυτότητας μας δείχνει ότι τα παιδιά που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιοo ανήκουν ως επί το πλείστον σε μεσαία ή και ανώτερα κοινωνικά στρώματα με τους γονείς τους να διαθέτουν ανώτερη ή και ανώτατη μόρφωση και να εργάζονται και οι δύο ως υπάλληλοι στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα. Διαπίστωση που αντιστοιχεί στο σύνηθες κοινωνικό και μορφωτικό προφίλ όσων οικογενειών επιλέγουν για τα παιδιά τους τα πρότυπα-πειραματικά σχολεία.
Στην συντριπτική πλειοψηφία τους οι μαθητές μας, λοιπόν, αντιλαμβάνονται ρεαλιστικά τη φτώχια ως αδυναμία να ανταποκριθεί η οικογένεια στις στοιχειώδεις ανάγκες του νοικοκυριού και αποδίδουν το φαινόμενο στο οικονομικό σύστημα και την ανεργία, ενώ μόλις ένα ελάχιστο ποσοστό το συνδέει με την ατομική ευθύνη. Είναι, δε, σχεδόν καθολική παραδοχή ότι οι συνθήκες της παγκοσμιοποίησης επιτείνουν τις κοινωνικές ανισότητες.
Αν και οι ίδιοι έχουν βιώσει φτώχια μόλις σε ποσοστό περίπου 20% κι ενώ περίπου οι μισοί δεν έχουν συναναστραφεί προσωπικά άτομα που βρίσκονται σε κατάσταση ένδειας, αντιμετωπίζουν το θέμα με ενσυναίσθηση. Γνωρίζουν και αναφέρουν σχετικούς οργανισμούς βοήθειας/ στήριξης (Ο άλλος άνθρωπος, Σχεδία, Η Αλληλεγγύη του Δήμου Αθηναίων, Αποστολή, κοινωνικά φροντιστήρια…) αλλά έχουν, επίσης, συνδράμει και οι ίδιοι με διάφορες ενέργειες άτομα σε οικονομική αδυναμία.
Σε υψηλά ποσοστά αντιλαμβάνονται τις κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις του φαινομένου και συνδέουν τις συνέπειες της φτώχιας με την μετανάστευση, την άνοδο του ρατσισμού ή και την αύξηση τις οικογενειακής βίας. Με ελάχιστες εξαιρέσεις θεωρούν ότι η φτώχια περιορίζει πολύ ή λίγο τις μορφωτικές ευκαιρίες ενός μαθητή, μια θέση που υποστηρίζουν ότι επαληθεύτηκε από την πρόσφατη εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης, όπου η οικονομική δυσπραγία αποτέλεσε τροχοπέδη για την ισότιμη πρόσβαση των μαθητών στη μάθηση. Η τελευταία αυτή διαπίστωση διερευνήθηκε και με τη μέθοδο της συνέντευξης.
Το ερωτηματολόγιο συνέταξαν και επεξεργάστηκαν ο Χριστόφορος Βρανάς (Γ1) και η Ιωάννα Τσιβάκη (Β4), ενώ για την παρουσίαση της συνέντευξης συνεργάστηκαν οι μαθητές της Α Λυκείου: Δερμάτη Αλεξάνδρα, Πεχλιβανίδου Βίκυ, Ειρήνη Μπάρδη, Αχιλλέας Πρασίδης, Αλεξάνδρα Μαστοράκη.
Υπεύθυνες καθηγήτριες: Κουφοπούλου Πηνελόπη, Διαμαντή Φιλιώ.
Αποτελέσματα ερωτηματολογίου.pdf
